Geheimschriften

Op deze pagina vind je uitleg over verschillende soorten geheimschriften die ik gebruik in escaperooms. Leuk om zelf eens mee aan de slag te gaan of om de kinderen beter te kunnen helpen. 

Basis geheimschrift

De basis van elk geheimschrift is het vervangen van letters of woorden met andere letters/woorden/symbolen. De meest simpele vormen van geheimschrift hebben een enkelvoudige vertaalsleutel. De A is altijd een ! bijvoorbeeld. Hier kun je allerlei varianten op verzinnen van kerstballen en paaseieren tot zelfbedachte symbolen. 

Caesar Cijfer

Een caesar alfabet is volgens de verhalen bedacht door niemand anders dan Julius Caesar. Het is een vrij simpel geheimschrift waarbij alle letters van het alfabet een x aantal plekken opschuiven. Het in het Caesar F alfabet wordt de A een F de B een G etc. Zie de afbeelding hiernaast. Er zijn meerdere varianten van een Caesar alfabet te bedenken. Bijvoorbeeld door het alfabet niet op te schuiven maar achterstevoren te versleutelen. 

Vigenere cijfer

Dit is een behoorlijk complex geheimschrift. Hierbij wordt namelijk elke letter met een ander Caesar alfabet versleuteld.  Met welk Caesar alfabet welke letter wordt ontcijferd kun je uitzoeken met behulp van een codewoord.

Stel je wil de zin "de sleutel is geel" in geheimschrift zetten met als codewoord kast. 

Je schrijft de zin op en schrijft boven de letters steeds herhaald het codewoord. Zie het voorbeeld hieronder.

Vervolgens versleutel je de eerste letter (D) met het K alfabet dit wordt de N. De E met het A alfabet blijft de E etc. Op die manier krijg je uiteindelijk het geheimschrift hieronder. 

Deze cijfer is echt pas te gebruiken als de kinderen al vaker met (caesar) geheimschriften hebben gewerkt. 

 

T9 Code

De T9 code is, voor zij die opgegroeid zijn met nokia's, niets nieuws, maar voor de kinderen vaak iets compleet onbekends. T9 is de oude manier van SMS'jes en tekstberichten typen. Elk cijfer op een telefoon heeft een aantal letters toegewezen. De bijvoorbeeld ABC. 1x2=A 2x2=B etc. Op deze manier kun je het woord hallo schrijven als 442555555666. 

Morse code

Morsecode werd gebruikt in de tijd voordat er stabiele radio en telefoonverbindingen waren. Door middel van geluid (met een telegraaf) of bijvoorbeeld lichtflitsen konden mensen communiceren met stippen en strepen. Het leuke aan deze code is dat hij auditief is. Dat vraagt andere zintuigen om mee te doen en spreekt daarmee Actief leren aan. 

Kolomverplaatsing

Basis

In een geheimcode met kolomverplaatsing hussel je als het ware de letters van een boodschap door elkaar. Dat doe je door de letters eerst in een rechthoek te plaatsen. Bijvoorbeeld de boodschap Dit is een geheimschrift. Deze boodschap heeft 21 symbolen, dus kun je het makkelijkst 7 of 3 kolommen maken. Dan krijg je het voorbeeld hiernaast. In een reguliere kolomcijfer hoeft het niet precies uit te komen. 

Vervolgens schrijf je de boodschap niet van links naar rechts maar van boven naar beneden op. Dus: DNS IGC TEH IHR SEI EIF EMT. 

 

Met een sleutelwoord

Je kunt dit geheimschrift nog wat moeilijker maken door gebruik te maken van een sleutelwoord. Een sleutelwoord moet evenveel letters hebben als de rechthoek kolommen heeft. Ook mogen letters er maar 1x in voorkomen. Hierbij is het wel van belang dat het precies een rechthoek is. Vul ev. de boodschap aan met een extra woord of losse Q. Doe je dit niet komt de code niet uit. 

We nemen nog even het voorbeeld van hierboven met het sleutelwoord kindjes. Dit sleutelwoord zet je bovenaan de rechthoek, 1 letter boven elke kolom. Vervolgens zet je de kolommen op alfabetische volgorde in dit geval wordt kindjes dan deijkns. Nu schrijf je opnieuw de letters van boven naar beneden op. Je krijgt dan de code IHR EIF IGC SEI DNS TEH ET. Dit maakt de code een stuk lastiger te kraken. 

Deze code is alleen aan te raden bij groepen die al eens met reguliere kolomverplaatsing hebben gewerkt.